Het Getal twaalf en dertien
Alice Woutersen
Twaalf wordt wel het getal van de hoorn des overvloeds genoemd. Dit is een symbolische aanduiding, die in onze tijd wat vreemd aandoet. Voor ons zijn cijfers hulpmiddelen om mee te rekenen, maar dat was vroeger anders. Het getal 1 was het teken voor de oereenheid, 2 was verbonden met de deling en de dualiteit, terwijl 3 de dualiteit weer heelde tot eenheid en in die zin een helend c.q. heilig getal was.
Het getal 7 was verbonden met de zeven planeten en op die manier verbonden met de beweging en de tijd, terwijl 12 verbonden was met de twaalf tekens (sterrenbeelden) van de dierenriem, de vaste sterren, die a.h.w de ruimte vormden en tevens beeld waren voor de macrokosmos.
Waarom de hoorn des overvloeds? In getalwaarden is 12 te delen door 2, 3, 4 en 6 en als je dat optelt is dat samen 15 en dat is meer dan het originele getal, vandaar de overvloed.
Getallen symbolieken waren in alle oude mysteriën bekend, de Kabbala is daar o.a. nog een uitloper van.
Wanneer je er op let vind je overal dit getal 12. Voorbeelden zijn: 12 maanden in een jaar; 2x 12 uren in een dag; de mens heeft 12 hersenzenuwen en 12 zintuigen; er zijn 12 deugden; 12 discipelen van Jezus, 12 makkabeeën, die streden voor de vrijheid van het Joodse volk, 12 Arthur-ridders, 12 Bodhisattvas, 12 zalen waarin de germaanse goden woonden, 12 schepenen in een gilde enz. Daar waar 12 mensen in een twaalftal verenigd zijn is vaak een dertiende overkoepelend aanwezig, dit kan een mens zijn zoals koning Arthur, maar ook een geestelijk wezen uit wiens naam er gewerkt wordt.
Deze 12 en 13 vind je ook bij de Heilige Nachten. Het is net een jaar in een notedop, d.w.z. elke dag symboliseert een maand. Je kunt deze dagen ook verbinden met de sterrenbeelden van de dierenriem of met de zintuigen. Maar hoe doe je dat? Welke volgorde houd je aan?
Wie zich hier in begeeft ziet door de bomen al gauw het bos niet meer, er is een veelheid aan ideeën en uitwerkingen. Wat is de waarheid? Ik denk dat wij dat eerlijk moeten gaan uitproberen! Enige vastigheid hebben wij gelukkie wel: de twaalf sterrenbeelden.
12 sterrenbeelden
| Ram | 21-3 t/m 20-4 |
| Stier | 21-4 t/m 21-5 |
| Tweeling | 22-5 t/m 21-6 |
| Kreeft | 22-6 t/m 22-7 |
| Leeuw | 23-7 t/m 23-8 |
| Jonkvrouw | 24-8 t/m 23-9 |
| Weegschaal | 24-9 t/m 23-10 |
| Schorpioen | 24-10 t/m 22-11 |
| Boogschutter | 23-11 t/m 21-12 |
| Steenbok | 22-12 t/m 20-1 |
| Waterman | 21-1 t/m 18-2 |
| Vissen | 19-2 t/m 20-3 |
De tekens van de dierenriem werden door de tijden heen verbonden met delen van het menselijke lichaam. Bovenstaande schets is gemaakt naar een afbeelding uit het middeleeuwse boek "Les trés riches heures du Duc de Berry".
12 deugden
Deze twaalf deugden heeft Steiner in zijn " Anweisungen jur eineesoterischen Schulung" GA 245 verbonden met de twaalf tekens van de dierenriem. De deugden zijn kwaliteiten die de mensenziel nodig heeft voor zijn leven en ontwikkeling.
| Ram | Ehrfurcht, Devotion werden zu Opferkraft. Eerbied, vroomheid (toewijding) worden tot offerkracht. |
| Stier | Inneres Gleichgewicht wird zu Fortschritt. Innerlijk evenwicht wordt tot vooruitgang. |
| Tweeling | Ausdauer, Standhaftigkeit, Durchhaltekraft werden zu Treue. Uithoudingsvermogen, standvastigheid en volharding worden tot trouw. |
| Kreeft | Selbstlosigkeit wird zu Katharsis. Onbaatzuchtigheid wordt tot loutering. |
| Leeuw | Mitleid wird zu Freiheit. Medelijden (erbarmen) wordt tot vrijheid. |
| Jonkvrouw |  Höflichkeit wird zu Herzenstakt.Vriendelijkheid (hoffelijkheid) leidt tot warm intermenselijk contact (tact vanuit het hart). |
| Weegschaal |  Zufriedenheit wird zu Gelassenheit.Tevredenheid wordt tot kalmte (gelatenheid, beheersing). |
| Schorpioen | Geduld wird zu Einsicht. Geduld wordt tot inzicht. |
| Boogschutter | Gedankenkontrolle, Beherrschung der Zunge werden zu Wahrheitsempfinden. Gedachtencontrolle en beheersing van de tong worden tot gevoel voor waarheid. |
| Steenbok |  Mut wird zu Erlöserkraft.Moed wordt tot kracht voor verlossing. |
| Waterman | Verschwiegenheit ( Diskretion) wird zu Meditationskraft Zwijgzaamheid ( discretie ) leidt tot kracht voor meditatie. |
| Vissen |  GroBmut wird zu Liebe.Grootmoedigheid wordt tot liefde. |
De 12 zintuigen
Ook de 12 zintuigen worden verbonden met de sterrenbeelden van de dierenriem, maar helaas is de rangschikking van deze zinnen t.o.v. de beelden niet altijd eensluidend. Hieronder volgen de indelingen zoals Fugger en Soesman die in hun boeken gebruikten. De indeling van Soesman is afkomstig van een schets die Steiner eens gemaakt heeft. Wie de zintuigen wil gebruiken als verdieping in de kersttijd kan zelf wel oefeningen bedenken die bij de zinnen horen. Bijvoorbeeld voelen hoe warm de handen van de ander zijn, het laten beslaan van een koud voorwerp dat van buiten naar binnen gehaald is enz. enz. Het boek van Albert Soesman: "De Twaalf Zintuigen" (Vrij Geestesleven) kan helpen bij een echte verdieping in dit onderwerp.
Gisella Fugger heeft haar boekje geschreven als oefenstof voor de 12 Heilige Nachten en verbindt de dierenriemtekens met de deugden, de zintuigen en een sprookje, dat in zekere zin bij de deugd past en legt ook uit waarom zij dat sprookje gekozen heeft. Op dit moment (1999) is het boek er alleen nog maar in het duits en heet: "Die Spiegelung der zwölf Monatstugenden im Marchen" (Novalis Verlag).
Zij koos sprookjes uit de bundel van de gebroeders Grimm en dat zijn achtereenvolgend (beginnend bij de Ram):
- De goudkinderen
- IJzeren Hans
- Trouwe Johannes
- Gelukkige Hans
- De witte slang
- De drie mannetjes in het bos
- De roetzwarte broer van de duivel
- Bontepels
Klosje, schietspoel en de naald- Vrouw Holle
- De twaalf broeders
- De kristallen bol
| Teken | indeling Fugger | indeling Soesman |
| Ram | Ik-zin | Ik-zin |
| Stier | voorstellings(denk)-zin | voorstellings(denk)-zin |
| Tweeling | taal (spraak)-zin | taal (spraak)-zin |
| Kreeft | gehoor | gehoor |
| Leeuw | temperatuur-zin | temperatuur-zin |
| Jonkvrouw | gezichts-zin | gezichts-zin |
| Weegschaal | smaak | tast-zin |
| Schorpioen | reuk | levens-zin |
| Boogschutter | evenwichts-zin | (zelf)bewegings-zin |
| Steenbok | bewegings-zin | evenwichts-zin |
| Waterman | levens-zin | reuk |
| Vissen | tast-zin | smaak |
Sprookjes waarin het thema van de twaalf en/ of de dertiende voorkomt
Sprookjes van Grimm
- De twaalf broers
- Doornroosje
- De twaalf jagers
- Het Zeehaasje
- De laars van buffelleer
- De twaalf apostelen
Sprookjes uit Gascogne
- De dertien vliegen
Sprookjes van Baba Jaga
- Het sprookje van de ring met de twaalf windingen
- Maria Morewna
Sprookjes van draken enz., van R. Manning-Sanders: Het slot van de gouden Zon
- De dertiende zoon van de koning van Ierland
- De twaalf broers.
Data
| 24 december | Adam en Eva dag |
| 25 december | Kerstdag |
| 26 december | Stefanus ( 1ste christelijke martelaar) |
| 27 december | Johannes de Evangelist |
| 28 december | Onschuldige kinderen |
| 29 december | Jonathan of Nathan de profeet |
| 30 december | David |
| 31 december | Silvester (paus Silvester I) |
| 1 januari | Naamgeving van Jezus |
| 2 januari | Melchior |
| 3 januari | Caspar |
| 4 januari | Balthasar |
| 5 januari | Simeon (uit de tempel) |
| 6 januari | Driekoningen en Epifanie Doop in de Jordaan |
© Het Zonnejaar 1980 - 2025